Odkrywamy Lublin: Zobacz jak wyglądał Zamek i ul. Szeroka w XX w.

Okres największych przemian zewnętrznych i wewnętrznych przeżyła ul. Szeroka w II połowie XIX w. To wtedy lubelscy Żydzi mogli opuścić ciasne ulice i zaułki Podzamcza - miasta żydowskiego i zaczęli przenosić się na upragnione Stare Miasto. Szeroka stała się główną ulicą żydowskiej dzielnicy. Tu, przy Szerokiej 28 znajdowała się bóżnica Jakuba Izaaka Horowica, sławnego "Widzącego z Lublina", jednego z duchowych przywódców chasydyzmu w Królestwie Polskim. Mimo religijnego wymiaru, ulica Szeroka stanowiła handlowe centrum Podzamcza. Od 1941 roku stała się główną ulicą lubelskiego getta. Sklepy i synagogi zamieniono na przytułki dla Żydów wysiedlonych z miasta. W marcu i kwietniu 1942 roku większość mieszkańców ul. Szerokiej naziści wywieźli do obozów zagłady w Bełżcu. Zaczęto wyburzać domy, zniszczono święte księgi. Dzielnica żydowska, a z nią jej najważniejsza ulica, zamieniły się w wielkie rumowisko. Definitywnie ul. Szeroka skończyła się w roku 1954, kiedy na jej miejscu władze komunistyczne zbudowały plac Zebrań Ludowych, obecnie plac Zamkowy.

W XIX wieku w Zamku Lubelskim mieściło się więzienie, a także sąd, szpital, warsztaty i pralnia. W celach Zamku więziono przywódców powstania styczniowego, rewolucyjnych działaczy z lat 1904-1907, a w latach międzywojennych działaczy komunistycznych. Podczas okupacji lubelski Zamek był, po Majdanku, głównym ośrodkiem represji i terroru na Lubelszczyźnie. Po wojnie mieściło się w nim więzienie NKWD i UB. W 1954 roku władze przeznaczyły budowlę na cele kulturalne. Po zaadaptowaniu wnętrza - według projektu inż. Jerzego Gajewskiego - w południowym skrzydle znalazło siedzibę Muzeum Okręgowe, zaś w północnym - Wojewódzki Dom Kultury. Z czasem cały obiekt przejęło Muzeum Lubelskie.

Artykuł powstał dzięki współpracy z Ośrodkiem Brama Grodzka-Teatr NN.