Połowa w polskich szkołach, połowa zdalnie – tak uczą się uczniowie z Ukrainy. Ale w Lublinie jest inaczej

- 500 dni po tym, jak uchodźcy zaczęli uciekać przed wojną z Ukrainy, ponad połowa ukraińskich dzieci uchodźców w Polsce nie jest zapisana do krajowego systemu edukacji - informuje UNICEF i Agencja ONZ ds. Uchodźców (UNHCR).

Dlatego też agendy ONZ apelują do rodziców uchodźców, aby rejestrowali swoje dzieci do polskiego systemu edukacji, ponieważ nauka stacjonarna w bezpiecznej przestrzeni z rówieśnikami i nauczycielami jest nie tylko ważna dla ich edukacji, ale ma również kluczowe znaczenie dla ich socjalizacji, zdrowia psychicznego i dobrego samopoczucia.

W Polsce uchodźcy z Ukrainy stanowią 4 proc. wszystkich zarejestrowanych uczniów. W ponad 85 tys. klas jest co najmniej jeden uczeń uchodźca. Niemal połowa dzieci uchodźców z Ukrainy, 173 tys., jest obecnie zapisanych do polskiego systemu edukacji, w tym szkół podstawowych i średnich.

Drugą połowę stanowią ci, których rodzice nie zapisali do polskiej szkoły, ale które kontynuują naukę w ukraińskim systemie oświaty na odległość. - Dzieci uchodźców, które nie zapisały się do polskich szkół, prawdopodobnie próbują kontynuować naukę online, korzystając z ukraińskiego programu nauczania lub innych platform do nauki na odległość – wynika z ustaleń UNICEF. UNICEF wskazuje, że zdalna metoda nauczania jest rozwiązaniem krótkoterminowym, która nie wspierają rozwoju społecznego i często nie przynoszą pozytywnych efektów edukacyjnych na dłuższą metę.

- W tych dramatycznych warunkach, w jakich znaleźli się uchodźcy, przyjmowali oni różne strategie działania: część decydowała się na wysłanie dzieci do polskich szkół, inni – zakładając, że opuszczają Ukrainę na krótko – uznawali za bardziej racjonalne kontynuowanie nauczania w ukraińskich szkołach w trybie zdalnym, są też tacy, którzy nie zdołali zrealizować żadnej z tych możliwości. Problem jest złożony i wielowymiarowy, trudno znaleźć dobre jego rozwiązanie - uważa Grzegorz Kuprianowicz,
prezes Towarzystwa Ukraińskiego w Lublinie.

Dlaczego tylko połowa ukraińskich dzieci przebywających w Polsce uczy się w naszych szkołach? - Niskie wskaźniki skolaryzacji można przypisać takim czynnikom jak częste przemieszczanie się do Ukrainy i z powrotem, a także przeszkody takie jak bariery językowe i zdolność szkół do przyjmowania nowych uczniów – mówi Monika Kacprzak z UNICEF.

Okazuje się jednak, że statystyka ogólnopolska nie ma swojego odzwierciedlenia w Lublinie. - Na koniec roku szkolnego 2022/23 do placówek prowadzonych przez miasto uczęszczało 1787 uczniów i wychowanków będących uchodźcami z Ukrainy, natomiast oświadczenie o kontynuacji kształcenia ucznia w ukraińskim systemie oświaty w roku szkolnym 2022/2023 złożono dla 24 uczniów - mówi Izolda Boguta z biura prasowego ratusza. A zatem tylko nieznaczny odsetek uczniów z Ukrainy uczy się zdalnie pozostając w tamtejszym systemie edukacji.

- Jedną z nierozwiązanych kwestii jest zapewnienia dzieciom-uchodźcom systemowej możliwości dalszego nauczania języka ojczystego, większość z nich nie ma obecnie takiej możliwości. Gdy dzieci te wrócą do Ojczyzny, będą w znacznie trudniejszej sytuacji w zakresie kompetencji językowych i kulturowych w języku ukraińskim niż ich rówieśnicy kontynuujący naukę w szkołach ukraińskich. Wydaje się, że należałoby tu poszukać rozwiązań systemowych, gdyż kwestia ta jest niezwykle istotną nie tylko dla perspektyw edukacyjnych uczniów, ale także w kontekście zachowania tożsamości - zaznacza Grzegorz Kuprinowicz i podkreśla, że celem Putina w tej wojnie jest także zniszczenie tożsamości ukraińskiej, a więc i na tej płaszczyźnie potrzebne jest systemowe przeciwdziałanie.