Przemysław Czarnek, minister edukacji i nauki: Jestem do bólu tolerancyjny

Ale wobec kogo?

Podkreślę po raz kolejny: ja naprawdę bardzo lubię wszystkich ludzi. Nie interesuje mnie, czy ktoś ma orientację homoseksualną, czy heteroseksualną. Jak sądzę mam w swoim najbliższym otoczeniu osoby także o orientacji homoseksualnej. Ale tego nie wiem, bo po prostu nie rozmawiam z moimi przyjaciółmi i współpracownikami o ich intymnym życiu. To ich sprawa. Uważam, że człowiek kulturalny nie rozmawia o swojej seksualności publicznie, bo to jest sprawa intymna. Nie podoba mi się obnoszenie się z tym na ulicach. W tym kontekście wypowiedziałem wspomniane słowa - pokazując, jako przykład, zdjęcie nagiego mężczyzny na ulicy w Los Angeles. To przekroczenie wszelkich granic. Taki mam pogląd. Ale to nie oznacza, że nie lubię ludzi. Jedno z drugim nie ma nic wspólnego.

Nie mam nic przeciwko osobom, które żyją bez ślubu, są rozwiedzione, stworzyły kolejne związki albo są singlami. Również takie osoby mam w swoim otoczeniu i wśród przyjaciół. Mnie to po prostu nie interesuje. Mówiąc to miałem i mam na celu promocję małżeństwa. Małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny, którego instytucja jest pod ochroną prawną i opieką Rzeczpospolitej Polskiej, zgodnie z art. 18 Konstytucji RP. Jestem przekonany, że promocja rodziny opartej na małżeństwie jest w interesie całego naszego społeczeństwa – także w sensie demograficznym. I nie ma to nic wspólnego z dyskryminacją osób, które żyją inaczej. Gdybyśmy doszli do takiego wniosku, powtarzam – nieuprawnionego – to musielibyśmy uznać, że także konstytucja jest dyskryminacyjna.

Bo jest to próba uchylenia furtki dla legalizacji małżeństw jednopłciowych.

Nikt nikomu w Polsce nie zabrania tworzenia wspólnot innych niż związek małżeński i innych niż kobiety i mężczyzny. Nie ma zakazu mieszkania razem dwóch, czy większej liczby kobiet czy dwóch, albo nawet większej liczby mężczyzn, którzy chcą siebie nazywać rodziną. Mogą po sobie dziedziczyć, odwiedzać się w szpitalu. Jednak pod ochroną prawną Konstytucji RP jest tylko rodzina i małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny. Jeśli chcemy to zmienić, wymaga to rewizji Konstytucji. Ale byłoby też to działanie aspołeczne, sprzeczne z interesem naszego społeczeństwa, zwłaszcza jego młodych i przyszłych pokoleń. To tym pokoleniom jesteśmy winni solidarność, poprzez nasze odpowiedzialne decyzje.

Jestem do bólu tolerancyjny. Mogę o tym rozmawiać. Chrześcijaństwo nakazuje mądrą miłość każdego bliźniego, a tolerancję właśnie stawia na najwyższych szczeblach hierarchii pożądanych zachowań.

Oczywiście. W Europie chrystianofobia staje się na naszych oczach ogromnym problemem. W Polsce na szczęście na razie mniejszym, ale też docierają do nas sygnały, że na uczelniach nie można zorganizować konferencji pro-life czy debaty konserwatywno-chrześcijańskie, bo rektor sobie tego nie życzy, zasłaniając się np. argumentem, że nie jest w stanie zapewnić uczestnikom bezpieczeństwa.

Mamy takie w ministerstwie i z Lublina i z Warszawy, ze Szczecina. Toczy się w Polsce dwadzieścia kilka postępowań dyscyplinarnych i wyjaśniających, typowo światopoglądowych, wobec naukowców o poglądach konserwatywnych. Nie ma żadnego wobec osób z przeciwnej strony.

To nie jest postępowanie światopoglądowe. Ksiądz na wydziale kościelnym KUL ma obowiązek głoszenia tez zbieżnych z nauczaniem Kościoła. Jeśli tego nie robi, narusza dokumenty kościelne rządzące działaniem wydziałów kościelnych KUL. A nawet gdyby chcieć to uznać za postępowanie światopoglądowe, byłoby to chyba jedyne w Polsce postępowanie tego typu nie dotyczące osoby o poglądach konserwatywnych. I nie dlatego, że konserwatystom podobają się niekiedy nawet obraźliwe tezy lewicowo-liberalne, czy lewackie, ale dlatego, że konserwatyści są wolnościowcami i do głowy im nie przychodzi żeby natychmiast ścigać kogoś za to, że korzysta – choćby nieumiejętnie – ze swojej wolności słowa. Takie działania podejmują tylko ludzie radykalni, o światopoglądzie lewackim, czy lewicowo-liberalnym.

Od początku do końca.

Głosiłem tezy płynące wprost z katechizmu Kościoła katolickiego, nie odnoszące się do konkretnej osoby. Uważałem i uważam, że człowiek, który chodzi nago w centrum miasta i gorszy innych, nie jest równy w prawach innym ludziom. O tym była moja wypowiedź. Nie rozumiem dlaczego miałbym być za to karany. Podobnie jak nie rozumiem, dlaczego miałbym być karany za to, że jestem i pozostanę przeciwnikiem promocji zboczeń, dewiacji i wynaturzeń. To co? Miałbym być zwolennikiem?

Będzie urzeczywistnieniem art. 25 ust. 2 Konstytucji, który gwarantuje każdemu prawo do głoszenia światopoglądu, bez względu na to, czy ten światopogląd jest lewicowo-liberalny, konserwatywny, centrowy czy jakikolwiek inny. Oczywiście w granicach prawa, zwłaszcza art. 13 Konstytucji RP.

Autonomia uczelni nie może polegać na tym, że ściga się światopogląd konserwatywny, a nie ściga się lewicowego, albo odwrotnie. Albo wszyscy jesteśmy wolni, albo mamy dyskryminację za wyrażanie jednego światopoglądu. Każdy ma prawo głosić swoje poglądy i za to nie może być karany dyscyplinarnie. I chcę, żeby to było zapisane w ustawie. Nie oznacza to, że nie będzie żadnych postępowań dyscyplinarnych. Jeśli ktoś kogoś obrazi, to oczywiście może to stać się przedmiotem postępowania dyscyplinarnego.

Powiedziałem wtedy, że jestem „przeciwnikiem zboczeń, dewiacji i wynaturzeń”. Mówiłem to oceniając podobne marsze, które wcześniej odbywały się w innych miastach m.in. w Berlinie czy Los Angeles. Miałem i mam do tego prawo.

Rozumiem ludzi, którzy mają w tej sprawie inne zdanie, niż to wyrażone przez TK (choć się z nimi nie zgadzam) i rozumiem, że chcą je zaprezentować. Czym innym jest jednak manifestowanie swojej opinii, a czym innym - wulgarne zachowania czy akty wandalizmu. Chcę podkreślić, że te ostatnie są w mojej ocenie udziałem mniejszości protestujących - tak samo, jak na marszach niepodległości marginalne są grupy rzucające w policję kamieniami, łamiące prawo. Podczas demonstracji po wyroku TK widzę trzy główne grupy osób. Najmniejszą, która zachowuje się w sposób skandaliczny i przestępczy. Drugą - która próbuje wykorzystać sytuację w celach politycznych, licząc na zmianę rządu. I największą, która po prostu demonstruje swoje poglądy. Jedyny problem jest taki, że robią to w szczycie pandemii koronawirusa. Pomijam fakt, że wielu dało się podpuścić i już dziś wstydzą się wulgarnych i niekiedy obscenicznych czy nawet obrazoburczych haseł, które trzymali na kartonach.

Przyznaję, że czas wydania wyroku był niefortunny. Ale to decyzje Trybunału Konstytucyjnego, który jest od orzekania, a nie od badania nastrojów społecznych.

On tylko powtórzył hasło, które widział na transparencie z marszu. Niektóre z haseł, które tam się pojawiają, są skandaliczne i wulgarne. Poza tym pan Pitucha robił to jako radny, nie jako mój doradca.

Jeżeli nauczyciel w czasie lekcji namawiał do uczestniczenia w protestach to jest przekroczenie uprawnień i bezwzględnie w takiej sytuacji kurator ma obowiązek działać. Są to jednak sytuacje incydentalne, w całej Polsce było ich może kilkadziesiąt, na łączną liczbę 670 tys. nauczycieli.

Nie trafiły do mnie takie zgłoszenia. Jeśli je otrzymam, wyjaśnimy te sytuacje.

O tym, czy i kiedy dzieci wrócą do szkół decydują nie tylko rekomendacje ministra edukacji, ale też rady składającej się m.in. z epidemiologów. I to oni uznali, że nie jest to jeszcze dobry i bezpieczny czas na powrót dzieci do szkół.

Proponowałem różne rozwiązania. W przesunięciu terminu ferii chodziło głównie o to, żeby jeszcze do połowy stycznia ograniczyć kontakty w szkołach, nie tracąc jednocześnie kolejnych dni nauki. Liczymy, że po 18 stycznia sytuacja na tyle się poprawi, że będzie można wrócić do stacjonarnych zajęć. Przynajmniej stopniowo. Być może także w styczniu pojawią się szczepionki.

Na wszystkie te zarzuty odpowiadam: tak, zgadzam się. Przystępujemy do prac, których celem jest zmniejszenie ilości materiału, chociaż pewnie nie na wszystkich przedmiotach. Założenie jest takie, żeby uczniowie nie musieli stosować zasady „zakuć, zdać, zapomnieć”, ale żeby mieli też czas na powtórki, ugruntowanie wiedzy, czy też naukę praktycznego zastosowania zdobytej wiedzy.

Książki nie czytałem, ale o fińskim modelu słyszałem. Jestem zwolennikiem dawania nauczycielom swobody, jednak zdobyta przez uczniów wiedza jest sprawdzana na egzaminach i one też wyznaczają tu pewne granice. Ideałem byłby więc model, który, z jednej strony, ograniczy zakres materiału, z drugiej – pozostawi nauczycielowi maksimum autonomii, a jednocześnie uda się to ująć w egzaminacyjne ramy.

Media próbują ze mnie zrobić rewolucjonistę, a ja jestem wolnościowcem i żadnych radykalnych zmian w szkole nie będzie. Przede wszystkim pamiętajmy, że podstawy programowe zostały gruntownie zmienione za czasów minister Anny Zalewskiej. W szkołach ponadpodstawowych wprowadzono więcej godzin na nauczanie historii XIX i XX wieku, dzięki czemu młodzież zyskuje możliwość zdobycia szerszej wiedzy o czasach najnowszych. O liście lektur zawsze można dyskutować. Decydować będę jednak nie ja sam, ale zespół ekspertów. Wspomniałem o Janie Pawle II bo uważam, w kraju, gdzie wszędzie stawia się papieżowi pomniki, za mało tak naprawdę znamy jego nauczanie. Zwłaszcza to społeczne, o rodzinie, o gospodarce, wolnym rynku czy sprawiedliwości społecznej i demokracji.

Nie krytykowałem tych produkcji. Chodziło mi raczej kierunek w jakim poszliśmy jako Polacy w o ogóle. Skupiliśmy się na pokazywaniu czarnych kart naszej historii, które oczywiście w niej były. Ale przesadziliśmy z tym wstydem, zapomnieliśmy, że pokonaliśmy dwa totalitaryzmy i powinniśmy być z tego dumni. I także to pokazywać w filmach. Także zwycięskie, okupione heroiczną walką i życiem wielu młodych Polaków.

Intensywnie pracujemy nad zmianami w tym zakresie.

Przypomnijmy, że od września tego roku płace nauczycieli wzrosły o kolejne 6 proc.. W sumie, w ciągu ostatnich 2,5 roku wynagrodzenia zwiększyły się o 28,5 proc. Uważam jednak, że ten proces powinien dalej postępować. Wynagrodzenia to jednak tylko jeden element tego, o czym mówimy. Drugi to kampania społeczna, adresowana także do rodziców. Coraz częściej od nauczyciela tylko się żąda, a uczniowi przyznaje wyłącznie prawa. Ta roszczeniowość jest ogromna i uważam, że taką postawę dzieci wynoszą często także z domu. Trzeba to zmienić i spróbować odbudować autorytet, społeczne uznanie dla tego zawodu.

To wolny kraj. Mają do tego prawo. Przyzwoitość nakazuje jednak przy tym nie kłamać, nie oczerniać i nie wykrzykiwać publicznie wulgaryzmów. A o dymisji decyduje Premier.