Rząd wstrzymuje przelewy z Funduszu Sprawiedliwości. Mamy listę podmiotów, do których nie trafiło wsparcie. Kto powinien się obawiać?

Resort sprawiedliwości de facto już 27 grudnia wstrzymał wypłaty z Funduszu Sprawiedliwości. Skutki tej decyzji widoczne są jednak z pewnym opóźnieniem, z uwagi na dni wolne. Jak długo może potrwać przerwa w przekazywaniu środków i jakie podmioty powinny liczyć się z definitywną utratą środków?

Mechanizm działania Funduszu Sprawiedliwości był dotychczas prosty, przynajmniej teoretycznie. Do jego dyspozycji trafiały środki zasądzane od sprawców przestępstw. Stamtąd miały trafiać przede wszystkim do ofiar przestępstw, choć nie bezpośrednio, a przez ośrodki świadczenia pomocy. Wstrzymanie przelewów może oznaczać problemy z realizacją ich misji, jeśli rzeczywiście ją wykonują.

Jak informuje Ministerstwo Sprawiedliwości w przesłanej do nas korespondencji, obecnie każda płatność przed zrealizowaniem podlega analizie merytorycznej i nie zostanie wykonana bez indywidualnej zgody. Resort prowadzi szczegółowy audyt Funduszu. Powodem prowadzonego audytu jest ustalenie, czy przyznanie konkretnych dotacji jest zgodne z zadaniami Funduszu oraz zasadami wynikającymi z ustawy o finansach publicznych takimi jak jawność, oszczędność, czy celowość. Fundusz Sprawiedliwości jest funduszem celowym i powinien finansować wyłącznie precyzyjnie wskazane zadania państwowe – czytamy w komunikacie.

Kontrola płatności dotyczy umów w zakresie pomocy pokrzywdzonym, postpenitencjarnej oraz przeciwdziałania przyczynom przestępczości (przyznawanych zarówno w trybie konkursowym, jak i pozakonkursowym). Łącznie kontrola dotyczy 112 podmiotów, które tylko w styczniu mają otrzymać wypłaty na łączną sumę 79 770 098,59 złotych. Poza dotacjami wstrzymane zostały także wypłaty kwot z tytułu działań promocyjnych. Wstrzymanie wypłat nie oznacza wypowiedzenia umów. Umowy będą jednak wnikliwie analizowane – zaznacza resort.

W pierwszym etapie kontroli urzędnicy weryfikują wypłaty, które były zaplanowane na styczeń 2024 r. Ministerstwo zapewnia jednak, że dołoży wszelkich starań, by wypłaty, co do których nie ma wątpliwości, były zrealizowane jak najszybciej. To jednak nie wszystko. W resorcie trwają także prace nad powołaniem specjalnego zespołu ekspertów ds. Funduszu Sprawiedliwości, który ustali przyszłe zasady jego funkcjonowania.

Jak dotychczas Fundusz Sprawiedliwości rozporządzał pieniędzmi, które sądy zasądzały od sprawców przestępstw. – Te środki – pochodzące z kieszeni ludzi, którzy wyrządzili krzywdę innym – mają czynić dobro. Mają wspomagać pokrzywdzonych wskutek przestępstw i w wypadkach. Mają służyć ich zapobieganiu. Mają ratować ludzi –czytamy na stronie resortu poświęconej FS.

Zgodnie z opublikowanymi danymi, pieniądze przekazane przez Fundusz, a pochodzące od sprawców przestępstw ratują obecnie pacjentów już ponad 150 szpitali. Trafił do nich sprzęt medyczny wart niemal 57 mln zł. Środki Funduszu w łącznej kwocie 44 mln zł mają też ratować pogrążonych w śpiączce chorych kliniki Ewy Błaszczyk „Budzik” dla dorosłych. Fundusz przekazywał też pieniądze strażakom ochotnikom. W latach 2017-2021 otrzymali oni ponad 184 mln zł na zakup nowoczesnego sprzętu.

Tym znanym podmiotom już wstrzymano wypłaty:

• Fundacja Lux Veritatis miała w tym roku otrzymać 2 308 800 zł. Łącznie do końca 2026 r. Fundacji miały zostać wypłacone 7 178 028 zł,
• Stowarzyszenie Fidei Defensor ma w tym roku otrzymać 1 477 333 zł. Łącznie do końca 2025 r. Stowarzyszeniu miały zostać wypłacone 2 954 666 zł,
• Fundacja Instytut Suwerenności i Dziedzictwa w Europie w tym roku miała otrzymać 544 200 zł. Łącznie do 2025 r. Fundacji ma zostać wypłaconych 1 088 400 zł.