UWAGA, KONKURS! Zadrzechnia – pszczoła jak z bajki

Dziś zapraszamy Was do bliższego zapoznania się z jedną z najbardziej niezwykłych pszczół w Polsce – oto zadrzechnia.

Pszczoły znane są przede wszystkim z pozytywnej strony – żyją w rodzinach, są pracowite, wytwarzają miód, wosk, propolis i inne cenne produkty, a także zapylają rośliny. Te ważne cechy najczęściej opisują najbardziej znaną i cenioną pszczołę miodną. Jednak nie tylko pszczoła miodna występuje w Polsce. Na świecie opisano ponad 20 tysięcy gatunków pszczół, z czego całkiem sporo, bo około pół tysiąca, opisano w naszym kraju. Do pszczołowatych zalicza się także trzmiele, trzmielce i inne dwa gatunki niezwykłych pszczół – zadrzechnię fioletową i czarnorogą.

Zadrzechnie wyróżnią się wielkością, ponieważ są ponad dwa razy większe od pszczoły miodnej i są koloru ciemnofioletowego, co jak na kolorystykę owadów w tej części świat jest to bardzo oryginalne. Ta ciemna barwa powoduje wrażenie prawie czarnej – stąd tez pojawiająca się nazwa zadrzechni jako „czarnej pszczoły”.

Ze względu na duży ciężar ciała jak na pszczołę, zadrzechie w trakcie zbierania pyłku i zapylania roślin wyglądają jak słoń w składzie porcelany. Mało tego, te ciemnofioletowe pszczoły są na tyle ciężkie, że kiedy siadają na wiotkiej roślinie, ta ugina się prawie do ziemi. Taka sytuacja nie zdarza się, kiedy nektar zbierają „zwykłe” pszczoły.

Nikomu nie trzeba opowiadać, jak wygląda ul pszczoły miodnej, warto jednak wspomnieć o miejscu rozmnażania zadrzechni, które jest wyjątkowe. Samica, w stosunkowo miękkimi i próchniejącym drewnie, wygryza - potężnymi jak na pszczoły – żuwaczkami, korytarze o ponad centymetrowej średnicy. Po ich wygryzieniu składa tam jaja, z których wylęga się kolejne pokolenie zadrzechni. Występowanie w środowisku odpowiedniego rodzaju drewna jest bardzo ważnym warunkiem funkcjonowania czarnych pszczół, dlatego też warto wspierać te owady w ich przetrwaniu.

Na wsiach i na obrzeżach miast, tam, gdzie istnieją ciepłe i nasłonecznione brzegi lasów, otwarte wąwozy, skarpy w dolinach rzek czy po wyrobiskach piachu, a nawet na ścianach budynków, możemy instalować specjalne domki dla tych pszczół. Osłonięte od wiatru i deszczu, na wysokości około 3 metrów nad ziemią, , mocujemy drewniane klocki, o długości 10, 15 i 20 cm. Powinny w nich znaleźć się nawiercone otwory o średnicy 10, 15, 20 mm. Najlepiej, jeśli te przyszłe zadrzechniowe ule, wykonane są z drewna wierzbowego, ale może to być także spróchniałe i suche drewno umieszczane także na płotach, słupach czy budynkach. Warto pamiętać, że martwe drzewo też żyje, ponieważ – o ile nie zagraża człowiekowi – może być miejscem rozmnażania tych oryginalnych pszczół. Zadrzechnie potrzebują też pożywienia, dlatego warto zadbać, żeby w okolicy nie kosić lub zasiać takie rośliny jak: komonica, kozibród, świerzbnica, cieciorka pstra, żmijowiec, lebiodka, koniczyny czy głóg.

Zadrzechnie są bardzo rzadkimi i ginącymi zwierzętami, a przez to zostały wpisane do Polskiej czerwonej księgi zwierząt, czyli listy zwierząt zagrożonych wymarciem. Zadrzechnie są również objęte ochroną. Ostatnio widziane były w Ojcowskim, Bieszczadzkim i Poleskim Parku Narodowym, we Wrocławiu, Oławie, na Wyżynie Małopolskiej, Drohiczynie nad Bugiem czy Puszczy Białowieskiej.

Bogdanka blisko natury to projekt współorganizowany przez LW Bogdanka S.A., Kurier Lubelski oraz partnerów merytorycznych: Wydział Biologii Środowiskowej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie oraz Poleski Park Narodowy. Celem akcji jest promocja walorów przyrodniczych Polesia Lubelskiego, przestawiający najważniejsze i najciekawsze gatunki fauny i flory naszego regionu.

Projekt Bogdanka blisko natury to jedna z form realizacji Strategii ESG GK LW Bogdanka, która opiera się na takich filarach jak środowisko, społeczeństwo, ład korporacyjny, w tym działania na rzecz regionu, w którym funkcjonuje. Stawiając się w roli odpowiedzialnego sąsiada Spółka podejmuje m.in. inicjatywy chroniące i stymulujące bioróżnorodność, promujące edukację środowiskową, równocześnie wzmacniając turystyczny potencjał najbliższego otoczenia.

1. Dotychczas opisano następujące liczby gatunków pszczół: na świecie około 20 tys., w Europie ok. 2 tys., w Polsce około 500 gatunków.
2. Ponad 80% roślin uzależniona jest od owadów zapylających.
3. Od zapylaczy uzależnionych jest także około 200 gatunków roślin uprawianych przez człowieka.
4. Dzięki zapylaczom i tak zwanym usługom ekosystemowym, w Polsce zyskujemy około 4,1-7,4 mld zł.
5. Zapylenie roślin hodowanych przez człowieka to jeden aspekt, ale pszczoły i inne zapylacze poprzez zapylanie roślin dzikich, mają także ogromy wpływ na różnorodność biologiczną i stabilność ekosystemów.
6. Pszczoły mają zdolność zapamiętywania i przekazywania informacji innym pszczołom.
7. Pszczoła bardzo dobrze orientują się w terenie – mogą wrócić do własnego ula nawet z okolicy kilku kilometrów.
8. Pszczoły posiadają czuły węch i w miarę dobry wzrok.
9. Podczas zapylania pszczoły wykonują ogromna pracę – dla przykładu żeby zebrać 1 kg miodu z lipy, pszczoły muszą odwiedzić około 230 tys. kwiatów, wykonując przy tym około 160 tys. lotów.
10. Pszczoły cechuje także tak zwana „wierność kwiatowa”, która polega na tym że owady te, zbierają pokarm z danego gatunku rośliny, dopóki ta nie zakończy kwitnienia.
11. U pszczół występuje swego rodzaju „mowa”, polegająca na wykonywaniu tańców, np.: taniec okrągły – rośliny kwitną blisko ula; taniec wywijany – pożytek znajduje się ponad 100 m od ula lub taniec alarmowy - pokarm zanieczyszczony szkodliwymi substancjami.
12. Zagrożenia: chemizacja rolnictwa, opryskiwanie roślin w ciągu dnia, brak roślin kwitnących w lecie i wczesną jesienią.
13. Warroza – to choroba wywoływana przez roztocza Varroa destructor, który pasożytuje na pszczołach.