Wysoki kapitał początkowy to gwarancja godnej emerytury

Wysokość naszej emerytury będzie uzależniona od tego, ile udało nam się zgromadzić na koncie emerytalnym. Problem jednak w tym, jak oszacować kapitał, który trafił do ZUS, zanim powstały indywidualne konta emerytalne, bo wtedy wszystkie pieniądze trafiały do jednego wora. Takim szacunkiem jest właśnie kapitał początkowy. Na jego wysokość mają wpływ wiek i staż, jaki osiągnął ubezpieczony przed 1999 r., oraz zarobki z wybranego okresu sprzed reformy emerytalnej.

Podstawa wymiaru kapitału początkowego ma być ustalona z uwzględnieniem wynagrodzeń:

z kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych z 19 lat - z okresu od 1 stycznia 1980_r. do 31 grudnia 1998 r. lub

z 20 lat kalendarzowych, dowolnie wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed 1999 r.

Podstawą wymiaru kapitału początkowego niektórych ubezpieczonych będzie cały faktyczny okres podlegania ubezpieczeniu przed 1 stycznia 1999 r. Dotyczy to tych, którzy:

nie mogą udowodnić 10kolejnych lat ubezpieczenia przed 1999 r. z powodu: odbywania zasadniczej czynnej służby wojskowej lub pełnienia zastępczej służby wojskowej; korzystania z urlopu wychowawczego; nauki w szkole wyższej, odbywanej na jednym kierunku, pod warunkiem że nauka ta została ukończona;

do 31 grudnia 1998 roku nie ukończyli 30. roku życia (dotyczy to więc osób urodzonych w 1969 r. lub później) i byli ubezpieczeni przez okres krótszy niż 10 lat kalendarzowych;

nie byli objęci ubezpieczeniem społecznym w Polsce przez okres 10 kolejnych lat kalendarzowych przed 1999r., ponieważ podlegali ubezpieczeniu w państwach Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w Szwajcarii albo w państwach, z którymi Polskę łączy umowa międzynarodowa o zabezpieczeniu społecznym.

Aby policzyć kapitał społeczny, trzeba najpierw dotrzeć do dokumentów, które pokazują wysokość twoich zarobków. W tym celu należy zwrócić się do archiwów przechowujących dokumentację zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy, można je znaleźć na stronach internetowych www.zus.pl lub www.milanowek.ap.gov.pl. Można też pytać o nie w każdej jednostce ZUS lub w Archiwum Państwowym Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku (ul. Stefana Okrzei 1, tel. 22 7247605).
Obliczenie kapitału początkowego jest dość proste. Można to zrobić w pięciu krokach.
PRZYKŁAD
Ewa ma obecnie 55 lat. Na 31 grudnia 1998 r. miała skończone 43 lata i 21-letni staż ubezpieczeniowy (w tym rok urlopu wychowawczego, czyli nieskładkowy). Uznała, że przed 1999 r. najkorzystniejsze były jej zarobki z kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych z okresu po 1979 r. Relacja jej pensji do przeciętnego wynagrodzenia wynosiła wówczas średnio 120 proc.
Krok pierwszy: Ewa musi policzyć podstawę wymiaru kapitału początkowego. Mnoży kwotę bazową z II kwartału 1998 r. (1220,89 zł) przez wskaźnik najkorzystniejszych zarobków z wybranego okresu (120 proc.).
1220,89 zł x 120 proc. = 1465,07 zł
Krok drugi: Ewa powinna policzyć tę część kapitału, która jest uzależniona od stażu i wieku (przypomnijmy - na koniec 1998_r.). Liczbę lat składkowych (20) mnoży się przez współczynnik 1,3, a liczbę lat nieskładkowych (rok) mnoży się przez współczynnik 0,7. Wyniki wyrażone w procentach mnoży się przez podstawę wymiaru i dodaje.
20 lat x 1,3 = 26
1 rok x 0,7 = 0,7
26 proc. x 1465,07 zł = 380,92 zł
0,7 proc. x 1465,07 zł = 10,26 zł
380,92 zł + 10,26 zł = 391,18 zł
Krok trzeci: Ewa musi policzyć część socjalną kapitału początkowego. Kwotę bazową trzeba pomnożyć przez 24 proc. oraz współczynnik uzależniony od wieku i stażu na koniec 1998_r. oraz od płci. Można go znaleźć w załączniku do ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Współczynnik dla Ewy wynosi 79,06 proc.
1220,89 zł x 24 proc. x 79,06 proc. = 231,66 zł
Krok czwarty: Ewa zsumuje część socjalną kapitału i część uzależnioną od stażu i wieku na koniec 1998 r.
231,66 zł + 391,18 zł = 622,84 zł
Krok piąty: Ewa pomnoży wynik przez współczynnik średniego dalszego trwania życia, wykorzystywany do ustalenia kapitału początkowego. Jest on jednakowy dla obu płci i wynosi 209.
622,84 zł x 209 = 130 173,56 zł

Tyle wyniesie kapitał początkowy Ewy. Oczywiście, co roku będzie on waloryzowany.

Kapitał będzie uwzględniony przy obliczaniu emerytur mieszanych (przyznawanych osobom, które warunki wymagane do otrzymania emerytury spełnią w latach 2009-2013, jeśli nie urodziły się przed 1949 rokiem, nie nabyły prawa do wcześniejszej emerytury i nie należą do OFE) oraz nowych (przyznawanych osobom, których świadczenie nie może być obliczone według starych ani mieszanych zasad). Wysokość mieszanych emerytur w części, a nowych w całości, będzie ustalana w oparciu o kapitał początkowy i składki zgromadzone w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Zgromadzona suma będzie dzielona przez średnie dalsze trwanie życia ogłaszane przez Główny Urząd Statystyczny.