„Nigdy Więcej?” – Czy świat wyciągnął wnioski z tragedii Holokaustu? Strefa KUL

W zimowe popołudnie dnia 27 stycznia 1945 roku żołnierze z 100. i 322. Dywizji Strzeleckich radzieckiej 60. Armii Pierwszego Frontu Ukraińskiego dotarli do bram kompleksu obozu koncentracyjnego i obozu śmierci Auschwitz-Birkenau. Obóz w tym czasie był prawie pusty, gdyż w wyniku załamania się linii obrony niemieckiej administracja niemiecka pośpiesznie ewakuowała urzędy, niszczyła dokumenty zbrodni, aby nie pozostawić po sobie żadnego śladu.

W obozie Auschwitz-Birkenau 17 stycznia 1945 r. odbył się ostatni apel, na którym było obecnych 67012 więźniów – mężczyzn, kobiet i dzieci. Dzień później rozpoczęła masowa ewakuacja więźniów. Rozpoczął się jeden z najtragiczniejszych okresów dla – okres marszów śmierci. Setki tysięcy więźniów było wywożonych w straszliwym mrozie w odkrytych wagonach. Zmuszano ich do pieszych, wielokilometrowych marszów w śniegu i bez jedzenia. Kto nie mógł iść, padał i był rozstrzeliwany przez strażników. Wolność była tak blisko, a jednocześnie oddalała się coraz bardziej, dla wielu na zawsze.

Auschwitz-Birkenau nie był pierwszym wyzwolonym obozem. Pół roku wcześniej wyzwolono Majdanek. Obóz na Majdanku był jednym z niewielu miejsc zbrodni niemieckiego Narodowego Socjalizmu, którego nie zdołano zniszczyć przed wyzwoleniem. Ten obóz na przedmieściach Lublina pokazał częściowy rozmiar zbrodni niemieckich. Po wyzwoleniu obozu Auschwitz-Birkenau, wymiar ten stała się jeszcze bardziej wyrazisty.

Auschwitz II-Birkenau stał się głównym miejscem eksterminacji, wielką fabryką cierpienia i śmierci. Gdzie całe transporty bezimiennych ofiar znikały bez śladu, a pociągi wracały puste po dalsze ofiary. Gdzie w szczytowym okresie 1944 r. zabijano dziennie ponad 10 tysięcy Żydów. Prawdziwie „nowoczesna” technologia masowej eksterminacji, linia technologiczna, która przekształcała ludzi w popiół, aby nie pozostał po nich nawet ślad!

To miejsce, w którym unicestwiono około miliona Żydów, kilkadziesiąt tysięcy Polaków, około 23 Romów i Sinti oraz dziesiątki tysięcy ludzi innych narodowości i religii stało się symbolem cywilizacji śmierci. Jej przedstawicielami byli ludzie w mundurach, którzy na czapkach nosili skrzyżowane piszczele i trupie czaszki.

Pozostaje jednak pytanie, dlaczego? Jak to się stało, że naród żydowski, który dał światu wiarę w jedynego Boga, Pismo Święte, Dziesięć Przykazań, podstawy cywilizacji zachodniej został poddany tak straszliwym cierpieniom i wyniszczeniu, aby nie pozostał po nich żaden ślad? W imię czego? Wyimaginowanej wyższości rasy? Postępu? Tysiącletniej Rzeszy? Jak to się stało, że Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników pod przewodnictwem Adolfa Hitlera pociągnęła za sobą miliony ludzi zdolnych do popełnienia najstraszliwszych zbrodni?

To podczas konferencji w dniu 20 stycznia 1942 r. w Wannsee pod Berlinem przedstawiciele władz państwowych Niemiec zaakceptowały decyzję o „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej w Europie”, czyli zamordowaniu wszystkich Żydów na obszarach pod ich panowaniem. Ten najstraszniejszy kompleks śmierci Auschwitz-Birkenau umieszczono na ziemiach polskich, w centrum Europy, aby przywozić tu na śmierć Żydów z całego kontynentu. To straszliwe dziedzictwo, które nam pozostawiono, jest dla nas także wielkim obowiązkiem pamiętania, nauczania, edukowania i przekazywania następnym pokoleniom, aby „Nigdy Więcej” nie było tylko pustym hasłem, lecz rzeczywistością.