Unikatowe, srebrne antepedium znajdujące się w chełmskiej bazylice będzie odnowione. Zobacz zdjęcia

Antepedium przedstawia hołd złożony przed cudowną ikoną „Matki Bożej Chełmskiej” przez króla Jana Kazimierza i rycerstwo polskie po zwycięskiej bitwie pod Beresteczkiem, jaka rozegrała się w dniach od 28 czerwca do 10 lipca 1651 r. Wojska polskie rozgromiły wówczas siły tatarsko-kozackie chana Islama III Gireja i hetmana kozackiego Bohdana Chmielnickiego.

- Po trzydziestu latach od ostatniej gruntownej konserwacji okazało się, ze antepedium wymaga kolejnej odnowy. Jest to bezcenny skarb polskiej kultury i na nas spoczywa troska o jego stan, abyśmy mogli go przekazać następnym pokoleniom. Środki na konserwację bezcennego antepedium przydzielił naszej parafii Wojewódzki Konserwator Zabytków w Lublinie - powiedział ks. kan. Andrzej Sternik, proboszcz parafii Narodzenia NMP w Chełmie.

Okazja po temu jest okrągła, bo w tym roku mija 370. rocznica tego triumfu oręża polskiego. A cudowna ikona Matki Bożej Chełmskiej miała w nim swój udział. Świadczy o tym opis na antepedium w języku łacińskim.

"Zwycięstwo sławnej cudami w swoim obozie Maryi pod Beresteczkiem, gdzie najjaśniejszy Jan Kazimierz, król Polaków, w obecności tego świętego obrazu, obrawszy hasło: “Najświętsza Marya Chełmska”, zwycięskim polskim orężem zniszczył sprzysiężony związek zbuntowanych Kozaków ze Scytami przeciw Państwu roku Pańskiego 1651- 10 czerwca." - czytamy w tłumaczeniu na język polski.

Rozbudowana scena przedstawia hołd składany Matce Bożej w cudownym wizerunku „Matki Bożej Chełmskiej” po zwycięskiej bitwie pod Beresteczkiem. Przed namiotem ze świętą ikoną klęczy król Jan Kazimierz z orszakiem oraz unicki biskup chełmski Jakub Jan Susza. Obok przeciąga zwycięski orszak rycerstwa polskiego, prowadzący jeńców, na czele którego jest jeździec ścielący przed cudowną ikoną zdobyczną chorągiew tatarską z półksiężycem. Na dalszym planie widoczny jest rozległy krajobraz, na tle którego trwa pogoń za nieprzyjacielem. U góry antepedium umieszczony jest hierogram Marii w obłokach z promieniami, z którym pioruny rażą wrogie wojska.

- Antepedium wykonane jest ze srebrnej blachy techniką repusowania. Część środkowa składa się z ośmiu oddzielnych elementów, plakiet. Obramienie stanowi srebrna rama wykonana z sześciu elementów. Całość przymocowana jest do drewnianego podłoża. Wymiary antepedium: 218,5 cm (szerokość) x 98 cm (wysokość). Wszystkie metalowe elementy antepedium opatrzone są sygnaturą miasta Gdańsk oraz puncą złotnika o nazwisku Jöde. Zabytek datowany jest na około połowę XVIII w.- informuje Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Po wymontowaniu całej konstrukcji z ołtarza w bazylice okazało się, że antepedium jest w niezłym stanie. Antepedium nie było zbyt ciężkie. Z przeniesieniem zabytku do samochodu konserwatora poradziło sobie dwóch mężczyzn. Będzie wymagało jednak zważenia, bowiem tak naprawdę nie wiadomo jaki jest jego ciężar. Nikt do tej pory raczej go nie zważył, gdyż we wszelkich dostępnych dokumentach nie ma informacji na temat jego wagi.

Konserwacją antepedium zajmie się jedna z krakowskich pracowni. Na swoje dotychczasowe miejsce w ołtarzu głównym sanktuarium Matki Bożej Chełmskiej powróci najprawdopodobniej w lipcu.

W tym historycznym momencie byli obecni: ks. kan Andrzej Sternik - kustosz sanktuarium, Paweł Wira chełmski konserwator zabytków, Arkadiusz Łożyczka, Krzysztof Nosal- przedstawiciele wspólnoty oraz panie odpowiedzialne za konserwację.