Weekend w Brześciu: Miasto brzoza (ZDJĘCIA)

Brześć to trzecie najstarsze miasto Białorusi. Pierwsze informacje o mieście pochodzą z 1019 r. Dziś mieszka tu ponad 320 tys. osób. W tym jeden procent Polaków.

Przypuszczalnie nazwa miasta pochodzi od słowa "bieriestia" (kora brzozowa). Stare grodzisko znajdowało się na przylądku ukształtowanym przez prawy brzeg rzeki Zachodni Bug i lewą odnogę rzeki Muchawiec. W XI wieku Berestie stanowiło centrum handlu i twierdzę na rubieżach ziem polskich i litewskich. Mieściło się na przecięciu dwóch szlaków handlowych łączących Berestie z Europą Zachodnią i Bliskim Wschodem. W 1319 r. Wielki Książę Litewski Giedymin przyłączył ziemie berestejskie do Wielkiego Księstwa Litewskiego. W 1390 r. Berestie, jako pierwsze wśród miast białoruskich i drugie po Wilnie w Wielkim Księstwie Litewskim, otrzymało prawo do posiadania samorządu, znane jako prawo magdeburskie. Pozwolono również na posługiwanie się herbem i pieczęcią.

W 1409 r. w Berestiu odbyło się tajne spotkanie polskiego króla Władysława II (Jagiełły) i Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda, na którym opracowany został plan decydującej bitwy z Krzyżakami pod Grunwaldem, w której uczestniczył pułk berestiejski. W 1550 r. starostą miasta został Mikołaj "Czarny" Radziwiłł. Z jego inicjatywy w Berestiu został wybudowany kościół kalwiński i pierwsza na ziemiach białoruskich drukarnia, gdzie wydrukowano słynną Biblię Radziwiłłowską (Brzeską). Po zjednoczeniu Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz zawarcia unii lubelskiej, Berestie stało się częścią Rzeczypospolitej. Od tego czasu pojawia się nowa nazwa miasta - Brześć Litewski.

W marcu 1794 r. w czasie powstania kościuszkowskiego w Polsce, na Białorusi i Litwie adiutantem Tadeusza Kościuszki, był urodzony w Brześciu Julian Niemcewicz. Wtedy też powstańcy na pewien czas objęli władzę w mieście. Po klęsce, nastąpił trzeci rozbiór Rzeczypospolitej, w rezultacie którego Brześć Litewski wszedł w skład Imperium Rosyjskiego. W 1801 r. otrzymał nazwę Brześć - Litewski.

W 1830 r. Imperator Rosji Mikołaj I, w celu umocnienia zachodnich rubieży swego państwa, przyjął projekt budowy Twierdzy Brzeskiej, która została oddana do użytku w 1842 r. W 1886 r. w Brześciu został wybudowany unikalny - ze względu na swoje piękno - dworzec kolejowy.

W 1921 r., zgodnie z warunkami traktatu pokojowego w Rydze, miasto zostało przyłączone do Polski i otrzymało nazwę Brześć nad Bugiem. Od 15 września 1939 r. był on okupowany przez wojska faszystowskie, a do 16 września polscy żołnierze bronili się w twierdzy. 17 września 1939 r. Armia Czerwona przeszła sowiecko-polską granicę i zajęła miasto. W 1941 roku trafiło w ręce faszystów, którzy przez trzy lata zabili około 40 tys. brześcian. Zostało wyzwolone 28 lipca 1944 r.

Obecnie w Brześciu mieszka ponad 320 tys. osób - przedstawiciele 75 narodowości, w tym jeden procent Polaków. Ponad 10 700 osób, to studenci uniwersytetów. Brześć ma ich dwa - Brzeski Państwowy Uniwersytet im. Puszkina oraz Brzeski Państwowy Uniwersytet Techniczny. Działa ponad 3 tys. przedsiębiorstw. Flagową firmą jest "Briestgazoaparat" (płyty gazowe), "Produkt Sawuszki" (mleko i przetwory mleczne), "Brzeski kombinat mięsny". Aktywnie rozwija się wolna strefa ekonomiczna "Brześć". Produkuje się tu m.in. ryby "Santa Bremor Sp. z o.o.", wyroby mięsne IP "Inko Food" (z polskimi kapitałem) oraz czekoladę "Ideał".

Ważną rolę w krajobrazie miasta odgrywają kompleksy sportowe: centrum rezerwy olimpijskiej dla gier zespołowych "Wiktoria", pałac sportów wodnych, pałac lodowy, dwie areny lekkoatletyczne i stadion kartingowy ze strefą kempingową. Wizytówką Brześcia jest kanał wioślarski o długości 2 kilometrów 200 metrów i szerokości 125 metrów. Na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie brązowy medal w gimnastyce artystycznej (w konkurencji indywidualnej) zdobyła brzeska gimnastyczka Liubow Czerkaszyna.