Lubelskie trolejbusy wczoraj i dziś (ZDJĘCIA)

Pierwszą linię trolejbusową uruchomiono 21 lipca 1953 roku. Funkcjonowała na trasie z dworca kolejowego, przez jedyny wówczas most na Bystrzycy, przed ratusz i dalej Krakowskim Przedmieściem aż do pętli o trójkątnym kształcie, w rejonie ulicy Uniwersyteckiej. Do obsługi linii sprowadzono tabor wyprodukowany w Związku Radzieckim. Były to trolejbusy JaTB-2, które Warszawa otrzymała w 1945 roku w darze od Moskwy. Stan techniczny tych pojazdów, po rabunkowej wojennej eksploatacji, nie był najlepszy. Po remontach i kilkuletnim użytkowaniu w stolicy, osiem z nich ponownie odremontowano i przysłano do Lu-blina. Trolejbusy garażowały w odbudowanej przedwojennej zajezdni przy ulicy Garbarskiej, dokąd początkowo były doprowadzane ciągnikiem z braku dojazdu "pod" siecią.

W latach 50. sieć trolejbusowa była rozbudowywana. W 1953 roku trolejbusy dotarły do dzielnicy Dziesiąta ulicą Kunickiego, a w 1954 roku sieć wydłużono do końca Alej Racławickich i komunikacja trolejbusowa objęła osiedle robotnicze ZOR Zachód.

Nowe pojazdy, które miały zastąpić JaTB-2, udało się pozyskać w 1955 roku. Były to czechosłowackie trolejbusy skoda 8Tr: trzy pary drzwi, 80 miejsc i silnik o mocy 110 kW - te parametry były dwa razy lepsze, niż w JaTB-2.

Prawdziwy wysyp nowych linii trolejbusowych przyniosły lata 60. W 1959 roku zbudowano linię na ulicy Lubartowskiej, w 1961 na al. Piłsudskiego, w 1963 na al. Warszawskiej oraz na Głębokiej i Filaretów. W 1963 roku trolejbusy przeniosły się do nowej zajezdni na Helenowie. W 1966 roku powstała kolejna trasa - do FSC, w 1967 - na Majdanek, a około 1969 - między Kraśnicką a Zana. Rozbudowa sieci trwała równolegle z dostawami skód.

Druga połowa lat 60. przyniosła zmianę nastawienia władz centralnych do trakcji elektrycznej. Zaczęto ją uważać za przestarzałą i nieekonomiczną. Podstawowym środkiem transportu miał się stać autobus. Trolejbusy zniknęły z ulic Poznania, Olsztyna, Wałbrzycha i Warszawy. Niewydzielające spalin skody 9Tr były zastępowane przez przestarzałe, przedniosilnikowe jelcze 272 MEX. W tym czasie w Lublinie zlikwidowana została trasa trolejbusowa na Sławinek (1972 rok). Liczbę trolejbusów z około 80 ograniczono o połowę.

Nagły zwrot w polityce transportowej przyniósł rok 1974 i pierwszy kryzys paliwowy. Odtworzenie zlikwidowanej niemal komunikacji trolejbusowej zajęło jednak wiele czasu. W latach 80. planowano odbudowę linii trolejbusowej na Sławinek i Węglin. Rozpoczęto budowę tylko drugiej z nich, która ciągnęła się przez kilka lat.

Od 1988 roku dostarczano do Lublina trolejbusy ze Słupska, produkowane w Kapenie na bazie nadwozi z jelcza. Nowa rzeczywistość przyniosła też zmiany wizualne w wyglądzie taboru - na czerwonych dotychczas pojazdach pojawiło się wiele różnobarwnych reklam. W 1993 roku MPK podjęło się pionierskiego zadania - przedsiębiorstwo przebudowało na trolejbus używany włoski autobus fiat 418AC.

Rok 1994 przyniósł niekorzystną zmianę dla układu sieci trolejbusowej. Wraz z rozpoczęciem przebudowy Krakowskiego Przedmieścia, wschodni odcinek tej ulicy zamknięto dla ruchu kołowego, tworząc deptak. Niestety, do dziś nie powstały alternatywne trasy trolejbusowe, pozwalające na dojazd do centrum i w rejon dworca PKS z zachodniej części miasta.

W latach 1993 - 2001 sprowadzano do Lublina używane jelcze z innych miast, gdzie likwidowano systemy trolejbusowe (Dębica, Słupsk, Warszawa), a także przebudowywano autobusy jelcz PR110 na trolejbusy.

Rok 2000 przyniósł pierwsze od lat wydłużenie sieci trolejbusowej, pętlę trolejbusową z ulicy Unickiej przeniesiono przed szpital na ul. Chodźki. W latach 2006 - 2007, dzięki dofinansowaniu z Unii Europejskiej, zbudowano trasę trolejbusową w zachodniej części Czubów, przebiegającą ulicą Orkana. W ramach tego projektu pozyskano też jeden trolejbus niskopodłogowy, testując w MPK polskie asynchroniczne napędy trolejbusowe firm Enika i Medcom, które zamontowano w odremontowanych jelczach.

W 2007 roku napęd Medcomu testowano w trolejbusie solaris, który pod koniec tego roku dołączył do taboru wraz z dwoma analogicznymi pojazdami. Były to pierwsze od lat nowoczesne trolejbusy w Lublinie. Posiadały one w pełni niską podłogę i mocny, 175-kilowatowy silnik.

Aktualnie po ulicach naszego miasta jeździ 60 trolejbusów, które obsługują osiem linii. Sieć trakcji liczy 30 km. Jeszcze w tym roku pojawi się 15 nowych, niskopodłogowych pojazdów solaris trollino 12.
W planach MPK jest budowa nowej zajezdni trolejbusowej oraz około 30 kilometrów sieci.
Inwestycje, które będą dofinansowane przez Unię Europejską, są na etapie przygotowań formalnych lub realizacji.

Wygląda więc na to, iż Lublin jeszcze długo będzie stać trajtkami. I bardzo dobrze!

Jacek Pudło i jego książka

Urodził się w Lublinie, ma 22 lata. Jest inżynierem transportu, uczęszcza na studia magisterskie na Politechnice Warszawskiej. Od zawsze pasjonował się motoryzacją i elektrycznością. Jego konikiem są trolejbusy.Wraz z Michałem Krawczykiem prowadzi serwis internetowy o lubelskich autobusach i trolejbusach - www.lubus.vot.pl.

Pudło pisze książkę "Trolejbusy w Polsce". Publikacja ma opisywać działanie trolejbusu, historię komunikacji trolejbusowej w Polsce, istniejące systemy i tabor trolejbusowy. Autor prosi o kontakt osoby posiadające materiały traktujące o historii lubelskich trajtków: [email protected].