Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Pierwszy rząd w Lublinie i jego postępowe postulaty

Aleksandra Dunajska
Pałac Lubomirskich, dziś Wydział Politologii UMCS. Tutaj obradował rząd Daszyńskiego
Pałac Lubomirskich, dziś Wydział Politologii UMCS. Tutaj obradował rząd Daszyńskiego Anna Kurkiewicz/archiwum
Powstały w Lublinie Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej działał zaledwie cztery dni, ale jego propozycje programowe stały się później częścią polskiego prawa.

Posiedzenie pierwszego, niezależnego od władz zaborczych Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej odbyło się 7 listopada 1918 roku w Pałacu Lubomirskich przy pl. Litewskim.

- W tej samej sali, gdzie dwa lata wcześniej odczytano Akt 5 listopada proklamujący powstanie Królestwa Polskiego - przypomina prof. Marek Sioma, dyrektor Instytutu Historii UMCS.

- Tak naprawdę to tę datę należałoby również wskazywać jako jedną z najważniejszych w procesie odzyskiwania niepodległości - dodaje.

W Lublinie to właśnie 5 listopada 1916 roku wybuchła wielka niepodległościowa euforia.

- Odbyła się wielotysięczna manifestacja. Narodził się ogromy entuzjazm w społeczeństwie, nastąpiło wyraźne ożywienie działalności organizacji społecznych, które w Lublinie były szczególnie aktywne - tłumaczy prof. Sioma.

To jedna z odpowiedzi na pytanie, dlaczego rząd Daszyńskiego powstał właśnie w Lublinie, a nie np. w Krakowie.

- Powodów można jednak wymienić więcej. Działająca tu administracja austriacka była najsłabsza. Poza tym rozwinięte były struktury Polskiej Organizacji Wojskowej, utworzonej z inicjatywy Józefa Piłsudskiego, która była oparciem dla nowej władzy - wyjaśnia prof. Marek Sioma.

Afisze z tekstem manifestu „rządu lubelskiego” rozwieszono na ulicach Lublina 7 listopada. - Nie wzbudził wówczas szerszego, społecznego zainteresowania - przyznaje prof. Sioma.

Zawarte w nim postulaty były jednak bardzo postępowe. - Ośmiogodzinny dzień pracy, prawa socjalne, przyznanie praw wyborczych kobietom - to tylko niektóre z nich. Zapisy stały się później częścią polskiego prawa tworzonego przez Sejm Ustawodawczy - dodaje prof. Sioma.

Ignacy Daszyński ustąpił ze stanowiska 11 listopada, przekazując władzę na ręce Józefa Piłsudskiego.

- Założeniem „rządu lubelskiego” nie było długie trwanie. Chodziło o przygotowanie fundamentu na powrót Piłsudskiego - zaznacza historyk.

Po wakacjach wielki test

Artykuł jest elementem akcji „Warto być Polakiem. Test historyczny z okazji jubileuszu 100-lecia odzyskania niepodległości”. Finałem będzie test dla uczniów lubelskich szkół. Partnerami są Kuratorium Oświaty, oddział IPN, wojewoda lubelski oraz Zakłady Azotowe „Puławy”.

Partnerzy akcji

Pierwszy rząd w Lublinie i jego postępowe postulaty
Pierwszy rząd w Lublinie i jego postępowe postulaty
Pierwszy rząd w Lublinie i jego postępowe postulaty
Pierwszy rząd w Lublinie i jego postępowe postulaty

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na kurierlubelski.pl Kurier Lubelski