Prace konserwatorskie na terenie zespołu pałacowo-parkowego w Międzyrzecu Podlaskim. Zdjęcia

- Zakończone zostały prace przy dużym fragmencie parku otaczającego pałac. Odtworzono założenie barokowe poprzez wykonanie alejek parkowych, klombów i nasadzenie 4 tysięcy sztuk roślin - poinformował na profilu społecznościowym Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Nazwy zyskały również cztery parkowe alejki. Jedna z nich nosi imię Zofii i Andrzeja Potockich - to ostatni właściciele dóbr międzyrzeckich i budowniczy obecnego pałacu. Inne to Aleja Wolności, Aleja Czarnej Róży oraz Aleja Peowiaków - na pamiątkę „Krwawych Dni Międzyrzeca”.

Obiekt 25 lutego, po pracach konserwatorskich, został przekazany rzez władze gminy w użytkowanie Miejskiemu Ośrodkowi Kultury. Ma teraz służyć lokalnej społeczności. W pałacu będzie mieścić się Galeria ES, a także wystawa rzeźb pochodzącego z Międzyrzeca Podlaskiego Henryka Burzca. W maju planowane jest wspólnie z Centrum Nauki Kopernik uruchomienie „Strefy Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności – SOWA”.

- Pierwszy drewniany dwór powstał w Międzyrzecu podobno za sprawą Jana Zabrzezińskiego, marszałka wielkiego litewskiego w latach 1498-1505 - informuje Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Pierwszy murowany pałac został wybudowany za sprawą Konstantego Adama Aleksandra Czartoryskiego (1773-1860). Prace rozpoczęły się w 1802 r. i trwały trzy lata. Powstał wtedy murowany, dwukondygnacyjny pałac w stylu klasycystycznym według projektu Piotra Aingnera. Nie wiemy jednak jak wyglądał.

Kolejnym obiekt pałacowy został wybudowany dzięki Aleksandrze Juli Potockiej, która zaangażowała do tego celu znanego architekta Franciszka Marię Lanciego, który zaprojektował go w 1852 roku.

- Pierwszy wzmiankowany ogród pałacowy, powstały za czasów Gabriela Tęczyńskiego, składał się z kompleksu ozdobnych kwater, części warzywnej oraz stawów i kanałów otaczających pałac oraz zabudowań zgrupowanych wokół dziedzińca. Za sprawą Elżbiety Sieniawskiej do roku 1723 stworzony został ogród barokowy z licznymi boskietami i siecią kanałów, do których doprowadzono wodę z Krzny i Zny. Natomiast Adam Kazimierz Czartoryski spowodował, że w miejscu dawnych kanałów urządzono dwa wielkie stawy, między którymi powstała grobla wiodąca do "dzikiej promenady", na którą złożyły się trzy małe stawy oraz szereg zakątków z różnorodną roślinnością, połączonych plątaniną ścieżek - informuje konserwator.

Kolejnym właścicielem był Andrzej Kazimierz hr. Potocki (1861-1908), który został zastrzelony przez nacjonalistę ukraińskiego. W czasie trwania I wojny światowej żołnierze rosyjscy zniszczyli część zabudowań. Po nich nieruchomość zajęli Niemcy, urządzając w niej siedzibę garnizonu.

- 16 listopada 1918 roku żołnierze Polskiej Organizacji Wojskowej rozbili stacjonujący w budynku pałacowym garnizon niemiecki. Wezwana przez Niemców pomoc z Białej Podlaskiej, w odwecie zabiła Peowiaków i spaliła pałac - wyjaśnia.

Hrabia Andrzej Maria Potocki rozpoczął budowę pałacu w nowym miejscu według projektu architekta Antoniego Dygata. Budowa była prowadzona w okresie międzywojennym, a powstały w jej efekcie budynek pałacowy przetrwał do naszych czasów.

Źródło: Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków