W Lublinie brakuje schronów? "Tylko 4 proc. mieszkańców znajdzie w nich schronienie"

W Lublinie znajduje się aktualnie 10 schronów dla 2985 osób oraz 90 miejsc ukrycia (chodzi o budowlę ochronną niehermetyczną, wyposażoną w najprostsze instalacje, zapewniającą ochronę osób, urządzeń, zapasów materiałowych lub innych dóbr materialnych) dla 10673 osób - wynika z informacji zamieszczonych na stronie internetowej ratusza.

Schrony zlokalizowane są m.in. w podziemiach Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego przy ul. Spokojnej czy w bazie Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego przy ul. Grygowej.

- Łącznie w schronach i w miejscach ukrycia dla ludności będzie mogło, w razie obcego ataku, znaleźć bezpieczeństwo 13 658 osób. Jest to zaledwie 4 proc. populacji naszego miasta - zauważa w skierowanej do ratusza interpelacji radny miejski Tomasz Gontarz (PiS).

To nie koniec złych wieści.

Jak przyznaje Andrzej Wojewódzki, sekretarz Lublina, "w większości przypadków obecny stan techniczny budowli ochronnych przekreśla podstawowe wymogi ochronne i nie rokuje ich uzyskania w drodze modernizacji z uwagi na zbyt wysokie koszty takiego przedsięwzięcia".

Podkreśla jednocześnie, że administratorami takich obiektów są głównie dyrektorzy szkół, rektorzy uczelni, prezesi spółdzielni mieszkaniowych oraz dyrektorzy większych zakładów pracy i instytucji.

Radny Gontarz pyta czy w związku z obecną sytuacją na Ukrainie planuje zwiększyć liczbę schronów i miejsc ukrycia dla ludności.

- Miasto Lublin, jak wszystkie pozostałe samorządy w Polsce, na skutek obecnych wydarzeń na arenie międzynarodowej, oczekuje na szybkie uchwalenie przepisów prawa krajowego, które uregulują problematykę budownictwa ochronnego,
z uwzględnieniem wymogów technicznych, finansowych i prawnych. Niemniej jednak miasto Lublin już podejmuje działania w powyższym zakresie - odpowiada Wojewódzki.

Wśród nich wymienia m.in. przeprowadzone w marcu 2024 r. szacowanie kosztów wykonania prac remontowych i modernizacyjnych istniejących schronów na terenie Lublina.

- Przekazano w tym zakresie pismo do wojewody lubelskiego. Obecnie prowadzone jest szacowanie kosztów wykonania prac remontowych i modernizacyjnych istniejących ukryć dla ludności, ze szczególnym uwzględnieniem ukryć dla pracowników Urzędu Miasta Lublin w poszczególnych lokalizacjach - stwierdza Wojewódzki.

Dodatkowo, w planowanym kompleksie oświatowym przy ul. Majerankowej na Ponikwodzie przewiduje się pomieszczenia o podwójnym przeznaczeniu (np. szatnia, a jednocześnie ukrycie, wyposażone w najprostsze instalacje na wypadek różnego rodzaju zagrożeń). Ratusz w tym kwartale ma ogłosić przetarg na wykonanie dokumentacji projektowej dla tego zadania. Na tę chwilę nie wiadomo jednak, kiedy placówka powstanie. Jak czytamy w wieloletniej prognozie finansowej Lublina na lata 2024-2045, finansowanie inwestycji ma zakończyć się w 2029 r.

- Od kilkudziesięciu lat miasto Lublin nie otrzymało żadnych środków finansowych z budżetu państwa na budowę i utrzymanie budowli ochronnych, ze względu na brak uregulowań prawnych w tym zakresie. Ma to znaczący wpływ na proces tworzenia i utrzymywania nowych obiektów spełniających kryteria budowli ochronnych - zaznacza Wojewódzki.

Radny Gontarz docieka czy ratusz zamierza oznaczyć w przestrzeni publicznej drogę do schronów i miejsc
ukrycia dla ludności.

- Obowiązek oznakowania dróg do schronów i ukryć należy do właścicieli (administratorów, zarządców) tych budowli. Są nimi w większości spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe oraz większe zakłady pracy i instytucje - wyjaśnia Wojewódzki.

Jak stwierdziła w marcu Najwyższa Izba Kontroli, przyjęta przez Sejm w 2022 r. ustawa o obronie Ojczyzny "de facto zlikwidowała w Polsce obronę cywilną".

- Tak się stało, ponieważ ówczesny minister spraw wewnętrznych i administracji nie zadbał o wprowadzenie do tej ustawy przepisów przejściowych, przedłużających obowiązywanie uregulowań dotyczących obrony cywilnej funkcjonujących od niemal 60 lat - czytamy w raporcie NIK.

Na "lukę w prawie krajowym" uwagę zwraca też Andrzej Wojewódzki.

- Spowodowała ona między innymi to, że prezydent Lublina utracił status Szefa Obrony Cywilnej miasta Lublin, a tym samym możliwość ustalania zadań i kontroli ich realizacji oraz koordynacji i kierowania działalnością w zakresie przygotowania
i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej w instytucjach - akcentuje sekretarz miasta.

W czerwcu członkowie rządu mają się zająć przygotowanym przez MSWiA projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej.

Z zapowiedzi polityków koalicji rządzącej wynika, że najpóźniej jesienią ustawa zostanie uchwalona przez parlament i trafi do podpisu prezydenta Andrzeja Dudy.

- Chcielibyśmy, żeby na początku 2025 r. ten akt już obowiązywał - mówił w ubiegłym tygodniu poseł Michał Krawczyk (Koalicja Obywatelska), członek Lubelskiego Zespołu Parlamentarnego.

Z kolei Ministerstwo Rozwoju i Technologii pracuje nad nowelizacją Prawa budowlanego i niektórych innych ustaw, która zakłada, że na budowę przydomowych schronów i przydomowych doraźnych miejsc ukrycia o powierzchni użytkowej do 35 m kw. nie będzie wymagane pozwolenie. Aby zrealizować taką inwestycję, wystarczy zgłoszenie. Rada Ministrów ma przyjąć projekt tej ustawy do końca czerwca.