Lubelskie na Dobre! Czym lubelska chata bogata? Tradycją i różnorodnością

Województwo lubelskie jest znane z rolniczego charakteru. Słynie z czystego środowiska oraz dobrej, zdrowej i różnorodnej kuchni opartej na lokalnych produktach. Przez wieki Lubelskie było regionem, w którym widoczne były mieszanki różnych kultur i tradycji. Dzisiaj widać to również na przykładzie kulinarnej różnorodności w regionalnej kuchni. Zapraszamy w kulinarną podróż!

Taki komunikat usłyszelibyśmy z pewnością w naszym „kulinarnym GPS-ie”. Zachodnia część naszego regionu to właśnie bogactwo sadów. Jabłka z rejonu Kraśnika zostały uznane za produkt tradycyjny i są już od 2013 r. na prestiżowej Liście Produktów Tradycyjnych. Nic dziwnego, jabłka z tych okolic są wyjątkowe dzięki dobrym glebom i usytuowaniu w sąsiedztwie Wisły i lasów. Mają nie tylko niepowtarzalny smak, ale i wygląd. Na tą opinię tutejsi sadownicy pracowali przez wiele lat. Pierwsze sady pojawiły się tu już w połowie XIX wieku. Dzisiaj ten rejon należy do sadowniczej „ekstraklasy” w produkcji jabłek i innych owoców w naszym kraju.

Na liście smakołyków z naszego regionu znalazło się także wiele innych owoców o wyjątkowym smaku i równie bogatej tradycji. Takim rarytasem są m.in. jabłka józefowskie. Gruszki, jabłka, śliwki suszone z Wandalina to doskonały produkt nie tylko na wigilijny kompot, ale również doskonały składnik na letni napój z kostkami lodu i listkiem mięty. Amatorom deserów możemy śmiało zaproponować wyborne Jabłuszka lubelskie w cieście lub Szarlotkę józefowską.

Wystarczy nieco zboczyć z trasy „sadowniczej” nieco dalej na południe i znajdziemy się w malinowym zagłębiu województwa. Czy wiecie, że co druga malina w Polsce pochodzi z Lubelskiego, a powiat kraśnicki można śmiało nazwać polskim centrum produkcji tych owoców? Świeże, mrożone, w postaci przetworów słyną z najwyższej jakości. Na Liście Produktów Tradycyjnych oprócz Maliny kraśnickiej znajdziemy wiele potraw i przetworów wytwarzanych na bazie tych owoców. Syrop malinowy z Mikołajówki, lekkie jak chmurka Ptysie z bitą śmietaną i malinami czy Herbatka malinowa z ziołami z Wandalina to prawdziwe rarytasy pełne smaku i witamin. Zdrowe i wyjątkowo smaczne.

Ten odcinek trasy zaskoczy smakoszy. Lubelskie Roztocze, zwłaszcza jego zachodnia część, to region znany z upraw gryki, na bazie której powstają znane w całej okolicy: Pieróg (piróg) biłgorajski, Gryczak janowski czy jadane w całym województwie – Lubelskie gryczanki drożdżowe. Są wyjątkowe i wybornie smakują. To tylko kilka przykładów wykorzystania kaszy gryczanej w kuchni naszego regionu.

A niespodzianka? To ryby. Wschodnie tereny Roztocza zachwycają rybnymi smakołykami. Hodowla karpia w Polsce ma już ponad 800-letnią tradycję. Na Lubelszczyźnie występuje on w wielu kulinarnych wariacjach. W bełżeckiej restauracji możemy skosztować Pierogów z farszem z pieczonego karpia, Karpia wędzonego w dzwonkach o wyjątkowym aromacie drewna dębowego oraz innych smakołyków z wykorzystaniem tej popularnej ryby. Jak widać, na rybną ucztę wcale nie musimy jechać nad morze czy Mazury.

A jeżeli to nam nie wystarczy, to polecamy kontynuować podróż w kierunku Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Smakosze ryb będą zachwyceni. Tylko tutaj mogą skosztować wyjątkowej potrawy o nazwie Karasie z Polesia. Głównymi składnikami tego dania są ryby i grzyby, w które obfitują tutejsze jeziora i lasy. Wyjątkowy smak ryby smażonej na maśle z dodatkiem cebuli, grzybów i ziół na długo pozostanie nam w pamięci.

Teraz w przód na wschód

Na wschód od Lublina znajduje się nasze centrum produkcji zielarskiej. Szałwia, kminek czy wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych tymianek, produkowane są tu na terenie kilku gmin, które charakteryzują się wyjątkowo czystym środowiskiem. Warto w tym miejscu zatrzymać się na dłużej w gminie Fajsławice. Takiej ilości ziół na próżno szukać gdzie indziej. Tutejsi

rolnicy uprawiają je aż na 900 hektarach. Ich zioła, które słyną z wysokiej jakości - stanowią świetny materiał nie tylko do produkcji przypraw, ale znajdują też zastosowanie w produkcji kosmetyków i preparatów leczniczych.

Do kulinarnego menu Lubelszczyzny należą także produkty pochodzenia zwierzęcego. Podczas naszej podróży z pewnością spotkacie mnóstwo gospodarstw, które produkują mleko, a z niego powstają pyszne sery, maślanki, kefiry. Wiele z nich prowadzi produkcję w systemie ekologicznym i przetwarza mleko we własnym zakresie. Powstają w ten sposób unikalne produkty na przykład Ser w popiele, wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych pod nazwą Popiołek z Krupego.

Nasze województwo to też miejsce, w którym od lat produkowane są doskonałe wędliny. Szynki, boczki, polędwice wytwarzane są tu tradycyjnymi metodami z najlepszej jakości mięsa w małych lokalnych masarniach, według niezawodnych receptur sprawdzonych przez lata.

Kulinarną wizytówką naszego regionu jest Cebularz Lubelski, przysmak wpisany nie tylko na Listę Produktów Tradycyjnych, ale też posiadający unijny certyfikat „Chronione Oznaczenie Geograficzne”. Ten drożdżowy placek, posypany siekaną cebulką i makiem wytwarzany jest tu już od ponad stu lat. Pomimo, że udokumentowana tradycja wypiekania cebularza sięga XIX wieku to wiemy, że na Lubelszczyźnie znany był już wcześniej. Pierwsze wzmianki o plackach z cebulą występują już w najstarszej polskiej książce kucharskiej Compendium Ferculorum z 1682 roku.

Cieszymy się, że pokazaliśmy Wam kulinarny szlak po Lubelszczyźnie. Mamy też powody do dumy. W naszym „menu regionu” oferujemy żywność najwyższej jakości. Na ten sukces, mający odzwierciedlenie m.in. w liczbie wpisów na Liście Produktów Tradycyjnych, składa się codzienna praca wielu osób: naukowców, rolników, aż do przetwórców i szefów kuchni. Korzyścią wynikającą z umieszczania wyrobów na LPT jest pokazanie konsumentom oraz producentom, jak ogromne jest bogactwo naszego regionu w zakresie produkcji tradycyjnej żywności i dziedzictwa kulturowego. Warto pamiętać, że nie każdy produkt może trafić na listę regionalnych smakołyków. Podstawą rejestracji jest tradycja wytwarzania oraz szczególna i niepowtarzalna jakość związana z historycznie ugruntowanymi przepisami, metodami produkcji i sposobami przetwarzania, które gwarantują wysoką jakość otrzymanego produktu.

Najstarsze potrawy dzięki temu, że były przekazywane z pokolenia na pokolenie – obecnie stanowią niepowtarzalną wizytówkę naszego województwa.

Zachęcamy Państwa do odszukania takich kulinarnych perełek w kajetach Waszych mam, babć, a wtedy może wspólnie zachowamy te niepowtarzalne smaki poprzez wpisanie ich na ministerialną Listę Produktów Tradycyjnych. Smacznego!