Ośrodek "Brama Grodzka-Teatr NN" świętuje 30-lecie. Ośrodek i jego dyrektor odznaczeni przez prezydenta Lublina

- Wkład Ośrodka, jego dyrektora Tomasza Pietrasiewicza i pracowników w lubelską kulturę, ale także w stan wiedzy o przeszłości Lublina, w tym historii żydowskiego Lublina, jest ogromny. Składam gorące podziękowania za te 30 lat wspaniałej działalności - napisał na Facebooku Krzysztof Żuk, prezydent Lublina. W poniedziałek Żuk wraz ze swoją zastępczynią, Beatą Stepaniuk - Kuśmierzak, wręczyli Tomaszowi Pietrasiewiczowi Medal Zasłużony dla Lublina.

To właśnie w poniedziałek przypadła dokładnie 30. rocznica pierwszej premiery w Teatrze NN. W 1992 roku Teatr NN na stałe wprowadził się do Bramy Grodzkiej. - Żeby zrozumieć działalność Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN” trzeba poznać historię jego siedziby. Jest to jedna z najstarszych bram w Lublinie, zwana też Bramą Żydowską. Po jednej stronie Bramy znajduje się wielka, pusta przestrzeń, która ukrywa Pamięć po istniejącym tu kiedyś mieście żydowskim. Tu, gdzie przez lata były domy, synagogi i ulice, zbudowano wielki parking, nowe drogi i posadzono trawniki. Dużą część tego terenu pokryto betonową nawierzchnią. Razem z fundamentami dawnych żydowskich budynków zakryto pamięć o tych, którzy tu mieszkali - pisze o początkach działalności Tomasz Pietrasiewicz.

Czym się zajmują?

Obecnie w Ośrodku prezentowana jest wystawa "Lublin. Pamięć Miejsca”. Pierwsza część wystawy opowiada o życiu Żydów w Lublinie, zaś druga poświęcona jest pamięci zgładzonej społeczności żydowskiej. Jest to też opowieść o Sprawiedliwych. W Ośrodku znajduje się również „Księga Zagłady”, będąca częścią upamiętnienia ofiar akcji „Reinhardt”. Ośrodek prowadzi akcje upamiętniające przeprowadzamy również w przestrzeni miasta – wśród nich Misteria Pamięci czy „Szlak Pamięci”, w ramach którego oznaczone zostały granice dawnego getta, stworzono też mural upamiętniający przy Czechówce i Instalację „Nie/Pamięć Miejsca”.

- Zachowujemy pamięć również dzięki działalności pracowni Historii Mówionej. Do tej pory zarejestrowaliśmy i opracowaliśmy 2740 relacji świadków historii, co stanowi pond 5500 godzin nagrań

- wylicza Kinga Ludwik, specjalista ds. kontaktów zewnętrznych Ośrodka „Brama Grodzka - Teatr NN". - Zbieramy również materiał ikonograficzny. Obecnie Pracownia Ikonografii opiekuje się m.in. kolekcją szklanych negatywów z Rynku 4, kolekcjami autorskimi Edwarda Hartwiga, Stefana Kiełszni czy Maxa Kirnbergera - dodaje.

Od 2005 roku w częścią Ośrodka jest Lubelska Trasa Podziemna, a od 2018 roku również Piwnicą Pod Fortuną, w której znajdują się cenne, późnorenesansowe polichromie. Zaś przy ul. Żmigród 1 działa Izba Drukarstwa oraz Dom Słów. W Izbie można zobaczyć wciąż sprawne maszyny drukarskie oraz urządzenia introligatorskie, wiele z nich ma ponad sto lat. Pracownicy Izby prowadzą warsztaty dotyczące druku oraz tworzenia papieru. Z kolei Dom Słów zajmuje się działalnością literacką – organizowaniem warsztatów oraz spotkań z autorami.

- Dużą częścią pracy Ośrodka jest działalność online. Nasze zasoby (zdjęcia, filmy, archiwalne numery czasopism, historie mówione, książki) można przeglądać w Internecie, w Bibliotece Multimedialnej. Aktualnie na stronie znajduje się prawie 110 tys. publikacji - zaznacza Kinga Ludwik.

Ośrodek prowadzi również działalność edukacyjną. Chodzi m.in. o akcje, które mają na celu przybliżenie- młodzieży historii lubelskich Żydów, np. „Listy do Henia” czy warsztaty oparte o m.in. historie mówione.

- Prowadzimy również wymiany polsko-izraelskie, seminaria dla nauczycieli, współpracujemy też z innymi organizacjami zajmującymi się pracą z pamięcią. Na naszych stronach udostępniamy także materiały edukacyjne

- wylicza Ludwik.

Wielokrotnie nagradzani

Przez lata działalności Ośrodek oraz jego dyrektor, Tomasz Pietrasiewicz, zostali wyróżnieni licznymi nagrodami. To tylko niektóre z nich:

• Dyplom uznania od państwa Izrael dla Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN" za zasługi na rzecz ochrony dziedzictwa żydowskiego w Polsce
• Europejska Nagroda Obywatelska dla Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN"
• Nagroda POLIN dla Tomasza Pietrasiewicza
• Nagroda im. Ireny Sendlerowej dla Tomasza Pietrasiewicza
• Nagroda HAC Award for Concord za kultywowanie pamięci polsko-żydowskiej
• Nominacja do Polskiej Nagrody im. Sergio Veira de Mello, Wysokiego Komisarza NZ ds. Praw Człowieka (2002-2003)

Więcej o historii Ośrodka i jego działalności można przeczytać na specjalnie przygotowanym z okazji jubileuszu portalu: "30 lat".